| 
Bu günlər yurdumuz yayın hələ də havanın sərinləşməsinə təslim olmayan şux qaməti, yaşıl rəngi ilə payızı qarşılayıb salamladı. Ağacların ağırlıqdan əyilib çəməni oxşayan budaqlarının çeşidli bol meyvəsi, bağrını yarıb zər axtaran insanlara torpağın yığmaqla bitməyən məhsul ərməğanı yenə də zaman-zaman zəhmətin yaratdığı torpağın əlifbasını yada salır, dərələrin, düzlərin, çöllərin əlifbasından söhbət açır…
|
– Hörmətli İsmayıl müəllim, günlərdir, muxtar respublikamızın ziyalıları elmin inkişafına yeni bir töhfənin qüruru ilə yaşayırlar. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Elmin İnkişafı Fondunun yaradılması haqqında” 2019-cu il 7 sentyabr tarixli Sərəncamının əhəmiyyətinə bir akademik və Fondun Himayədarlar Şurasının üzvü kimi münasibətiniz oxucularımız üçün də çox maraqlı olar. Elmin İnkişafı Fondu hansı zərurətdən yaranıb?
– Qeyd etdiyiniz kimi, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun sərəncamı ilə Elmin İnkişafı Fondu yaradılıb. Həmin sərəncamda Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinə tapşırılıb ki, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Bölməsi ilə birlikdə Fondun Nizamnaməsinin layihəsini hazırlayıb Ali Məclisin Sədrinə təqdim etsin. Qısa müddətdə bu Nizamnamə hazırlandı və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2019-cu il 13 sentyabr tarixli Sərəncamı ilə təsdiq olundu. Həmin tarixdə imzalanan digər bir Sərəncamla Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin yanında Elmin İnkişafı Fondunun Himayədarlar Şurasının tərkibi də təsdiq edildi.
|
Şahbuz muxtar respublikamızın ən ucqar və dilbər bölgələrindəndir. Əzəmətli dağların qoynuna sığınan bu rayon ölkəmizdə Batabat yaylağı ilə və bir də Məmməd Araz yurdu kimi hər kəs tərəfindən tanınır. Şahbuz həmçinin diyarımızda uzun illərdən bəri həyata keçirilən sosial-iqtisadi inkişafdan bəhrələnən bölgələrimizdəndir.
Muxtar respublikamızda aparılan quruculuq işləri, əsasən, ucqarlardan başladığından Şahbuz rayonu da uzun bir yeniləşmə dövrünə qədəm qoydu. Bu yenilik Şahbuzun möcüzəli təbiəti ilə bir harmoniya yaradıb. Elə bu harmoniya ucqar dağ rayonunun axarlı-baxarlı, qonaqlı-qaralı olmasına da şərait yaradıb. İndi rayona gələnlər bu harmoniyanı təəccüblə qarşılayır və buradan yüksək təəssüratla ayrılırlar.
Yayla payızın yolayrıcında – havaların nisbətən sərinləşdiyi, bu dağlıq rayonun dağ vüqarlı, torpaq sevdalı insanlarının zəhmət bəhri olan bol məhsulun toplandığı bir vaxtda üz tuturuq təbiət gözəli Şahbuza...
Nə gözəldir yollar, yol boyunca ağaclar...
Təxminən, 25-30 il bundan əvvəl tək təbiətin bəxş etdiyi gözəlliklərlə kifayətlənməli olan bu rayonun yol infrastrukturu dözülməz vəziyyətdə idi. Naxçıvan şəhərindən rayon mərkəzinə, hələ buradan kəndlərə getmək insana dağ aşmaq qədər ağır gəlirdi. Çünki 30-45 dəqiqəyə rayon mərkəzinə, 1 saatdan artıq vaxta isə rayonun ucqar kəndlərinə ancaq çatmaq olurdu. Çala-çökək, yağışlı havalarda zığ-palçıqlı yollar qışda daha təhlükəli olur, bu da avtomobillərin normal hərəkətinə çətinlik yaradırdı.
|
Baharla payızın arasında körpü olan, öz hərarəti ilə bu iki sərin fəsli bir-birinə həmdəm edən mövsümdür yay. Yazda ağacların çiçəyinə vurulub, bu sevginin meyvələrini çiyinlərində daşıyıb payıza təhvil verən sevdalıdır yay. Yazda torpağa əkilənlərə su ilə birlikdə can verib süfrələri bollaşdıran, əkinçinin arzusunun gerçəyi, zəhmətinin bəhrəsidir yay. Toplanması payıza təsadüf edən meyvələrin, tərəvəzlərin yığımını gözləyən, götürəcəyi məhsulu realizə etməklə övladına nişan, toy etmək, cehiz almaq, him açıb bina salmaq, qarşıdan gələn qışa hazırlıq görmək istəyənlərin arzusudur yay.
Yay həm də hicranların vüsal vaxtı, rayonlara, kəndlərə üz tutan şəhərlərimizdə yaşayanların ata-ana, qohum-əqrəba həsrətinin sonudur. Baba-nənələrindən uzaqda yaşayan uşaqların onların sevgisini duyduğu, tumarını gördüyü, nağılını dinlədiyi anlardır yay. Evlərimizin qonaq-qarası, həyətlərimizin səsi-küyü, şaqraq gülüşüdür yay. Ağacların yazda barmaq boyda yarpaqlarını isti ağuşunda böyüdüb yolçuya, əkinçi-biçinçiyə çətir edəndir yay. Yaşıl rəngi, çiçək ətri, rəngarəng mənzərələri ilə yolçunu yoldan edib, bu çətirlərin altında samovar çayına, quzu kababına qonaq edəndir yay.
|
İndi şəhərli-kəndli axşamları gündüzlərindən də gözəl olan Naxçıvanımızı seyr edərkən şirin-şəkər uşaqlığımızın nağıllı axşamları canlanır gözlər önündə. Yaylı-qışlı günlərimizin sonunu tamamlayan nağıllı axşamlar... Günün ən sevimli və səbirsizliklə gözlədiyimiz vaxtı idi həmin axşamlar. Çünki həyatımız məktəbdən evə, evdən həyətdə oynamağa, oradan dərs oxumağadək hər gün təkrar olunan günlərdən ibarət idi.
Oxşar günlərin yeganə fərqi axşamlar nənə-babalarımızdan maraqla dinlədiyimiz nağıllar idi. Bu nağıllar yayda həyətlərimizdəki tut ağaclarının altına açılan, sanki dağlarımızın, yaylaqlarımızın min bir rəngli gülündən-çiçəyindən çalar alan xalça, palaz, kilimlərin üstündə, qışda isə isti sobanın ətrafında söylənərdi. Həyatlarını da bu nağıllara qatıb bizə söyləyən nənələrimizin hələ, sən demə, özünəməxsus nağıllı axşamları var imiş bir zamanlar. Həm də bizim axşamlardan çox fərqli. Qazın, işığın olmadığı dövrlərdə axşamlar yaxın qonşuların, onların uşaqlarının da təndir üzərində qurulan kürsü ətrafında mehribancasına bir-birinə sıxılıb çıraq işığında böyüklərin dərd-sərlərini paylaşmaları, kiçiklərinsə nağıl dinləmələri olurmuş. Zamanından asılı olmayaraq, biri varmış, biri yoxmuşla başlanan həmin nağılların o vaxtlar mövzusu şahların-padşahların 40 otaqlı imarətlərinin gözəlliyi, uşaqlarının bu gözəlliklər içərisində yaşaması, hansısa bir qəhrəman, igid oğlanın əjdahanın qarşısını kəsdiyi suyu onu öldürməklə kəndə gətirib insanların ehtiyacını ödəməsi idisə, uşaqlıq çağları 1980-ci ilin ortaları, 1990-cı illərə təsadüf edənlərin dinlədikləri nağılların mövzusu bunlardan xeyli fərqlənirdi. O nağılların mövzusu real həyatdan götürülmüşdü. 1905-1907, 1918-1920, 1948-1953-cü illərin hadisələrinin davamı olan və 1988-ci ildən yenə də təkrar edilən ermənilərin torpaq iddiaları, tamahları, törətdikləri qanlı faciələr, işğal olunub dağıdılmış rayonlarımız, axıdılan qanlar, itirdiyimiz igid oğul və qızlarımızın həyatı idi söylənən nağılların mövzusu. Uşaqlarla yaşıd nağıllar…
|
Ömrümüzü, günümüzü yorulmaq, usanmaq bilmədən əqrəbləri ilə hey irəliyə doğru aparan saat yaranandan öz işini, beləcə, eyni ahənglə görməkdədir. Lakin bəzən adama elə gəlir ki, zaman durub, irəliləmir. Xüsusilə də yayın isti, yorucu günlərində hər kəs zamandan gileylənir. Gündüzün istisindən usanıb, axşamın sərin çağını səbirsizliklə gözləyən insanlardan “Bu vaxt niyə ötmür?” sözlərini tez-tez eşitmək olur. Bax yayın belə isti günlərindən birində, sanki zamanın durduğu bir vaxtda şəhərimizdə yenicə istifadəyə verilən, gündüzlər bir başqa, gecələrsə tamamilə möhtəşəm görüntüsü ilə maraqdoğuran “Saat Meydanı” turistik istirahət mərkəzinə üz tuturam.
Qədim Naxçıvanın müasir hüsnünə vurulan naxışların növbəti çaları olan, geniş turizm potensialına malik diyarımıza gələn turistlərə kompleks şəkildə xidmət göstərilə biləcək bu məkanı – “Saat Meydanı”nı marketinq və satış müdiri Aynur Oruclu ilə gəzirik. Aynur xanım klassik və milli memarlıq üslubunda inşa olunmuş mərkəzin 2 mərtəbəli binadan, 21 metrlik saat qülləsindən və meydandan ibarət olduğunu bildirir. 2 girişi olan binada 5 dükan, uşaq əyləncə bölməsi, gənclər üçün intellektual oyun zalı, otel, 4 zaldan ibarət 125 yerlik kinoteatr, 4 restoran və 2 kafe yerləşdiyini deyir. Burada diqqətimi ilk olaraq çəkən qeydiyyat zalında divara vurulan 4 saatın Naxçıvan, İstanbul, London və Moskva vaxtlarını göstərən əqrəblərinin zaman adlı yükü dayanıb-durmadan fədakarcasına irəliyə doğru çəkmələri olur. Fərqli vaxtların sanki bir-birinə çatmağa tələsirmiş kimi mücadiləsinin yaratdığı doyumsuz mənzərənin sehrindən məni Aynur xanımın səsi ayırır: “Sizi “Batumi” restoranı ilə tanış edim”.
|
Günlərdir, zəmilərdən səs gəlir. Bu səs dan yerinin ala-toranını öz zərrin şəfəqləri ilə yox edən Günəşin doğuşundan – yeni bir günə başlama “əmrindən” ta onun öz gündəlik “işini” başa çatdırıb qüruba – mənzilinə çəkilməsinədək eşidilir. İndi bu diyarda yolun hara düşsə, yol kənarlarında, göz baxdıqca uzanan çöllərdə zəmilərin bağrını yaran kombaynları görmək olur. Onlar taxıl biçirlər. Yükünün ağırlığından sakit-sakit ləpələnən dənizi xatırladan, mürgüdöyən sünbüllərin yuxusunu qaçırır bu uğultulu, gurultulu səslər. Elin sərvəti, zəhmətin bəhrəsini toplayır, torpağa sonsuz məhəbbətin cücərtilərini alın tərinin suvardığı çörək rəngli zəmilərin bağrına şırımlar açırlar. Bu şırımlar uzandıqca sünbüllər ömürlərini çörəyə bağışlayır. Bir də ki bu səslər ətrafa yayıldıqca, sanki havadan çörək ətri gəlir. İnsan övladına hava, su qədər önəmli, həyatı qədər dəyərli, yox, elə həyatın özü olan çörəyin ətri. Bu səslər çörəkli dünyamızın bu illərindən ötən illərə bir yolçuluğa çıxarır bizi.
O illər, bu illər…
O illər ki xatirələrimizə çörək köşklərinin qarşısında çörək növbələri ilə həkk olunub. O illər ki çörəkdən heç gözümüz doymurdu. Muxtar respublikamızın blokadaya salındığı o illər… Çörəkli dünyamızın alt-üst olduğu o illər. Elektrik enerjisinin, təbii qazın, yolumuzun kəsildiyi o illərdə çörək sarıdan yaman imtahana çəkildik. Zirzəmilərdən un ərşə qalxdı. Təndirlər çörəyə həsrət qaldı, badları nəm çəkdi, uçub-söküldü. Çörək rəfətələri “küsdü”, çəpərələri bir küncə atıldı. Təknələr boşaldı. Çörək ətri yox oldu, ta gəlmədi. Ayda bir-iki dəfə qolunu çırmalayıb xəmiryoğuran, təndir salıb qonum-qonşu ilə deyə-gülə 50 kiloqram unun çörəyini bir neçə saatda bişirib evinin aylıq tələbatını ödəyən ana-nənələrin əlləri qoyunlarında qaldı. Hər gün səhər-axşam 5-10 lavaşa su çiləyib, ən vacib işləri sabahın çörəyini hazır etmək olan analarımızın qarşıdakı sabahlar üçün gecənin yarısından həyat yoldaşlarını, övladlarını çörək növbələrinə qaldıracaqları heç ağıllarına da gəlməzdi.
|
Yaşıl rənglərin ən gözəlidir, – desəm, yanılmaram. Çünki ana təbiətimizin rəngidir bu rəng. Yazın əvvəlindən torpağın bağrını yarıb çölü-düzü, dağı-daşı bəzəyən yaşıl çəmən daha sonra digər rənglərə öz qoynunda yer verir. Ağ, sarı, qırmızı, bənövşəyi gül-çiçəklə bu yaşıl çəmən insan ruhunun həmdəminə, məlhəminə çevrilir. Bəlkə, elə buna görədir ki, insanlar yaşıl rəngin vurğunudurlar. Füsunkar təbiətə malik muxtar respublikamızda son 25 ilə yaxın bir dövrdə iməciliklər yolu ilə salınan yaşıllıqlar, yaradılan gülkarlıqlar bu diyarı indi bağlar, güllər-çiçəklər məkanına çevirib. Ulu Yaradan ucqar kəndlərimizə, yaylaqlarımıza, dağlarımıza təbiətin əvəzsiz yaşıl görüntülərini bəxş etsə də, bunu deməyi özümə mənəvi borc bilirəm ki, şəhər və rayon mərkəzlərində, aran kəndlərimizdə yaşıllıqlar illər öncə bu qədər deyildi. Ötən illər yaşıllaşdırma sahəsində görülən işlər, sözün həqiqi mənasında, Naxçıvanımızın iqlimini dəyişib. Artıq burada şəhərlər, rayonlar da dəniz səviyyəsindən yüz metrlərlə yüksəklikdə yerləşən kəndlərimiz, yaylaqlarımız qədər yaşıl, yaşıl olduğu üçün də bol oksigenli, təmiz havalıdır. Yaşıllaşdırma ilə bağlı son illərin statistik məlumatlarına baxılarsa, sözsüz, digər məmləkətlər, şəhərlər diyarımızın kölgəsində qalar.
Elə bu düşüncələrlə yolumu yeni ağac, gülyetişdirmə sahəsindən – “İqlim otağı”ndan saldım. Ömrünün fidan çağını yaşayan güllərin, ağacların “məkanı” məni xəyalən 1990-cı illərə apardı – muxtar respublikamızın blokadaya salındığı ilk illərə. Elektrik enerjisinin, təbii qazın kəsilməsi səbəbindən bağ-bağçalarımızda, yol kənarlarında, meşələrdə, sanki biləyimizi kəsirmiş kimi doğrayıb sobamıza qoyduğumuz, kötüyü “qan ağlayan” ağacları xatırlayır, bir də bu gün diyarımızda hara üz tutsan, çiyin-çiyinə vermiş, bir-birinə hayan, qol-qanad ağacları, bütün bunların fonunda əsrarəngiz yaşıllıqları göz önünə gətirirəm. Qonşumuz Həsən kişinin o illərdə həyətindəki ağaclar kəsilərkən göz yaşlarını xatırlayıram. Biz milli dəyərlərimizə görə “Kişi ağlamaz”, – deyə tərbiyə almışıq. Həsən kişi ağlayanda böyüklərimdən eşitdiyim bu sözləri xatırlayır, “Kişi də ağlayar?” – deyə düşünürdüm. Ondan ağlamasının səbəbini soruşanda verdiyi cavabı da yaxşı xatırlayıram: “Gəlin kəsin mənim əllərimi, amma ata-babamın saldığı, vedrə-vedrə su daşıyıb dibinə tökərək böyütdüyü ağacları kəsməyin. Bu ağaclara endirilən balta, sanki köksümə saplanır”. Bir qədər sonra çarəsizlikdən Həsən kişinin özünün əlinə balta götürdüyünü görəndə bütün qonşuların ağladığı isə blokadanın acılarına şahid gəncliyimin ən məyusedici xatirəsidir.
|
Doğma Naxçıvanımızın muxtariyyətindən söhbət açılanda möhtəşəm tariximizin səhifələri vərəqlənir, naxçıvanlıların bu səhifələrin hər birinə həkk etdikləri misilsiz torpaq sevgisi, yurda sahiblik hissi qürur yaradır. Bu səhifələrdə ötən əsrin əvvəllərində Azərbaycanda, eləcə də diyarımızda yaranan gərgin vəziyyət, tarixin bütün dönəmlərində olduğu kimi, yenə də erməni daşnaklarının min bir hiyləsinə qarşı mübarizələr aparıb Naxçıvanı qoruyub saxlamaq kimi əzmkarlıq salnamələşib. Bu səhifələrdə 1918-ci ilin noyabrında yaradılan, paytaxtı Naxçıvan olan Araz-Türk Respublikası yer alır. Sahəsi 8,7 min kvadratkilometr, əhalisi bir milyon nəfərdən artıq Araz-Türk Respublikası.
|
İcbari tibbi sığorta vətəndaşların mənafeyinə yönəlmiş, onların keyfiyyətli tibbi xidmət və dərmanlarla təmin olunmasına yardım edən bir sistemdir. Bu sistemin həyata keçirilməsi ilə insanların hər hansı bir xəstəliyi vaxtında aşkar edilir, onlar böyük xərc çəkmədən müalicə oluna bilirlər. Dünyanın əksər ölkələrində çoxdan həyata keçirilən bu sistemin respublikamızda da bir neçə ildir, tətbiqinə başlanılıb. Söz yox ki, yaxın gələcəkdə Azərbaycan vətəndaşları da həmin sistemdən istifadə etməklə onun bütün yaş qrupundan olan insanlar, xüsusilə də uşaqlar üçün nə dərəcədə faydalı olduğunu görəcəklər. Bir çox ilklərə imza atılan muxtar respublikamızda isə icbari tibbi sığortanın tətbiqinə 2017-ci ildən başlanılıb. Qısa zaman ərzində bu sahədə xeyli işlər görülüb. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin İcbari tibbi sığorta işinin təşkili şöbəsinin müdiri Vüsal Məmmədov bu sahədə görülən işlər barədə suallarımızı cavablandırdı.
– Vüsal müəllim, muxtar respublikamızda icbari tibbi sığortanın tətbiqi insan amilinə verilən ən böyük dəyərdir. Bunu deməyə əsas verən başlıca səbəb isə bu işin ilk olaraq sərhəd bölgəsində yerləşən Sədərək rayonunda həyata keçirilməsidir. Ümumilikdə, tibbi sığortaya keçidin mahiyyəti nədən ibarətdir?
|
Haqqında danışacağım şəhər bizə çox yaxındır, yaşadığımız, hər gün sübhü onunla açdığımız, Günəşi qüruba birgə yola saldığımız, müqəddəs torpağımıza təmas edən sinəsindən şırımlanan yollarla, küçələrlə, parklarla addımladığımız şəhərdir. Bizi evdən işə, işdən evə, yeni-yeni sabahlara, gələcəyə aparan, uşaqlığımızın, gəncliyimizin şahidi, yaşlılığımızın həmdəmi, xatirələrimiz, düşüncələrimiz, bir də ki qürurumuzun ünvanıdır bu şəhər. Sizə haqqında danışacaqlarımı özü mənə danışan bu şəhər Naxçıvan şəhəridir. Bəs o necə danışır? Bu barədə fikirlərimi sizinlə bölüşüm, siz də dinləyin. Bəlkə də, mənim bu şəhərə məhəbbətimin sonsuzluğundandır ki, hər yerdə onunla dialoqa girir, söhbətini dinləyirəm. Həm də sanki bu söhbətlərdə bir musiqi ritmi var, o, həzin bir melodiyaya çevrilib axır qulaqlarıma. Belə qənaətə gəlirəm ki, bu şəhər bir musiqi əsəridir. Sözləri də, bəstəsi də özünə aid bu musiqi əsərinin adı isə “Şəhər özündən danışır”dır.
…O danışır, mən dinləyirəm. Tarixindən – dünənindən, bu günündən danışır. Diqqət edin, siz də görəcəksiniz bu şəhərin danışdığını, siz də dinləyəcəksiniz onun söhbətlərini. Çıxın bu şəhərə səhər-səhər, axşam-axşam. Tamaşa edin onun hüsnünə. Danışacaq bu şəhər özündən. Gecələrinin ulduz tək sayrışan işıqlarının büllur dənizə bənzər sularında Nuhun gəmisinə əyləşin, “Dünya tufanını” dinləyin bu şəhərdən, o sizə minilliklərdən söhbət açacaq. Nuhun gəmisi ilə yaşıd olduğundan, Gəmiqayanın sirrindən, İslam mədəniyyətinin beşiyini yürgələməsindən, Manna, Midiya, Atropatena, Əhəmənilər, Ərəb xilafəti, Xürrəmilər hərəkatı, Salarilər, Rəvvadilər, Səlcuqlara şahidliyindən, 40 ilədək Atabəylər dövlətinin paytaxtı olmasından danışacaq. XIII əsr monqol işğalından, Hülakülər, Elxanilər dövründən, XIV əsrin Qızıl Ordasının Toxtamışından, Əmir Teymurun 14 illik Əlincə “sevdasından”, Naxçıvanda intişar tapmış Hürufilik təriqətindən, bu təriqətin yaradıcısı Fəzlullah Nəiminin Əmir Teymurun oğlu Miranşah tərəfindən edamına şahidliyindən söz açacaq. Dinlədikcə onun söhbətlərini, nənələrimizin soyuq qış gecələrində isti soba başında danışdıqları doyumsuz nağılların qəhrəmanlarını tapacaqsınız bu şəhərdə. Müharibələr, işğallar, mübarizələr, müdafiələr, qəhrəmanlıqlar əsr-əsr bu şəhərin tarixini, bu gözəl coğrafi mövqeyə həsədi, onu əldə etmək istəklərini qoyur ortaya. Səfəvilər dövlətinin onu fəth etdiyini, XVI-XVII əsrlərdə Səfəvi-Osmanlı müharibələri ucbatından əldən-ələ keçən, dəfələrlə qarət olunaraq dağıdılmasını “xatırlayır” bu şəhər. Naxçıvan xanlığı dövründən, bu xanlığın paytaxtı olmasından, Kəngərlilərdən bəhs edir, Türkmənçay, Qars, Moskva müqavilələrinə paytaxt kimi münasibətini bildirir. Erməni daşnaklarının başına gətirdikləri oyunları hər daşına, qayasına hopan faktlarla səsləndirir, Araz-Türk Respublikasının, Naxçıvanın muxtariyyətinin yaradılmasının səbəblərini açıqlayır şəhər. Bu söhbətlərdə bəzən çarəsizlikləri, bəzən haqsızlıqları, bəzən də mübarizliyi, əyilməzliyi duyuram.
|
Yer üzündə olan saysız-hesabsız, görünüşcə yaraşıqlı, çoxmərtəbəli xəstəxanalardan, klinikalardan fərqli bir məkanda – təbiət özünün nəsibini dəniz səviyyəsindən 1173 metr hündürlüyə bəxş edib. Yerin altına sığdırdığı möcüzəvi şəfa ocağının girintili-çıxıntılı sal duzların əhatə etdiyi yüz metrlərlə uzanan tunelində irəliləyərkən və duzun möhtəşəm qoxusunu alarkən düşünürəm: Necə ki dünyada çox sayda insanlar var, müxtəlif xəstəliklər də var. Elə bu xətəliklərlə insanlar böyük şəhərlərin ən məşhur xəstəxanalarına, klinikalarına üz tutur, şəfa axtarırlar. Və bu şəfa ocaqlarından əllərində bir xeyli dərman siyahısı olan reseptlərlə ayrılırlar. Bu reseptlər faydalı da ola bilir, faydasız da. Bəs burada – Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzində? Bəli, burada xəstəlik deyəndə ilk düşünülən iynələrdən, dərmanlardan fərqli olaraq, sadəcə, bir udum nəfəslədir müalicə.
May 2021 |
